%0 Journal Article %T نقش تاریخ در مجادلات کلامی شیخ مفید پیرامون واقعه جمل %J پژوهشنامه تاریخ تمدن اسلامی %I دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران %Z 2228-7906 %A نجفیان رضوی, لیلا %A عزیزیان, مریم %D 2020 %\ 02/20/2020 %V 52 %N 2 %P 341-362 %! نقش تاریخ در مجادلات کلامی شیخ مفید پیرامون واقعه جمل %K کتاب الجملمفید %K امام علی(ع) %K جنگ جمل %K سران جمل %K معتزله %K اهل سنت %K شیعه %R 10.22059/jhic.2019.289664.654067 %X کتاب الجمل با هدف اثبات حقانیت امام علی(ع) در جنگ جمل نگاشته شد. نظرات کلامی فرقِ معاصر شیخ مفید نسبت به این واقعه، در ترغیب او برای تألیف این تک‌ نگاری وگزینش او از روایات تاریخیِ نبرد جمل مؤثر بود. پرسش این است که شیخ مفید متأثر از کدام شرایط فکریِ زمانه و با تأکید بر چه شاخصه‌هایی روایات جنگ جمل را گرد آورد و هدف خود را از تألیف کتاب تحقق بخشید؟ نتیجۀ این پژوهش، متکی بر تحلیل متنِ کتاب الجمل است و حاکی از اینکه شیخ مفید در تقابل با دو باورِ در حال گسترش در جامعۀ آن روز، در خصوص حقانیت عملکرد صحابۀ حاضر در رأس دو سپاه و نیز نظریۀ «سران بر حق/ یاران بر باطل» اثر خود را بر سه محور نگاشت: عدول آشکار اصحاب جمل از دستورات دین اسلام؛ پافشاری آنها بر جنگ، رد اجتهاد و توبۀ آنها؛ فضائل امام علی(ع). %U https://jhic.ut.ac.ir/article_75465_b79de4777e850fb02fab2182d30f2b5b.pdf