An Introduction to the Recent History of Arabic Maghrib Education Based on Abid al-Jabiri

Document Type : Research/Original/Reqular Article

Authors

1 Assistant Professor, Imam Khomeini International University

2 PhD Student, imam khomeini international university

Abstract

One of the first fields affected by modernism in Islamic societies over the past two centuries was education. Expansion of the modern system of education, its relative successes, and supports by governments led to a long period of passivity, imitation, and submission in Islamic societies. The late decades of the 20th century revealed drawbacks of this modern system and Islamic scholars tried to review their religion heritage, criticize the Western schools, and introduce comprehensive replacements. They were looking for something rooted in their religion and compatible with today needs. Mohammad Abid Aljabiri critically reviewed the tradition and modernism in Islamic world. He classified education in Morocco into pre-colonization, colonization, and post-colonization and further examined the latter in four fields of Taʾmim (public education), Tuhid (equalization), Taʾrib(Arabization), and Almaqribia (Moroccozation). He supported replacing modernization of social masses by the education compatible with indigenous condition. The present paper elaborates on Jabiri’s ideas about modern education.

Keywords


ابن خلدون، عبدالرحمن بن محمد، المقدمة، تونس: الدار التونسیة للنشر، 1984م.
الأحمر، عبدالسلام، «حوار مع الدکتور الیزید الراضی الفقیه الشاعر حول واقع التعلیم العتیق»، مجله تربیتنا،‌ مغرب، شماره 5، ربیع الثانی، ص 43ـ39، 1426ق/ 2005م.
اسکان، حسین، تاریخ التعلیم بالمغرب خلال العصر الوسیط، چاپ اول، رباط: انتشارات المعهد الملکی للثقافة الأمازیغیة، 2004م.
براده، رشید، «التعلیم العتیق والبنیة التقلیدیة فی‌ المغرب»، مجله علوم التربیة، رباط: شماره 33، ماه مارس، ص 135، 2007م.
بلکا، الیاس و حراز، محمد، إشکالیة الهویة والتعدد اللغوی فی المغرب العربی، ابوظبی: مرکز الامارات للدراسات والبحوث الاستراتیجیة، 2014م.
الحسناوی، المصطفی، «الاصلاح التربوی بالمغرب: من المقرر إلى المنهاج ماذا تغیر فی تدریس الاجتماعیات بالتعلیم الثانوی الإعدادی؟»، مجله علوم التربیة، مغرب، شماره 44، ص 82ـ78، جولای 2010م.
عابد الجابری، محمد، نحن و التراث، چاپ ششم، بیروت: المرکز الثقافی العربی، 1993م.
همو، «التعریب، وحدة الوزارة، بطالة الخریجین»، مجله فکر و نقد، شماره 24، ص 1، 1999م.
همو، «السیاسة التعلیمیة: التعلیم والهویة والمجتمع...  و نظام الأکادیمیات»، مجله فکر ونقد، سال سوم، شماره23، ص12، 1999م.
همو، «حالة الطبیعة والعدوان أساس حقوق الإنسان»، مجله فکر و نقد، شماره 26، ص 14، 2000م.
همو، «حقوق الإنسان وحقوق الحیوان فی نصوص تراثیة»، مجله فکر و نقد، سال چهارم، شماره 39، ص 6، 2001م.
همو، «افکار حول اصلاح التعلیم بالمغرب الراهن»، روزنامه المساء، چاپ مغرب، شماره 1054، چهارشنبه، ص 8، فوریه 2010م.
همو، التعلیم فی‌ المغرب العربی، دارالنشر المغربیة، چاپ اول، مغرب: دارالبیضاء، 1989م.
عابد الجابری، محمد و حنفی، حسن، حوار المشرق و المغرب، الموسسة العربیة للداراسات و النشر، 1990م.
عادل عبدالعزیز، محمد، التربیة الاسلامیة فی المغرب، اصولها المشرقیة و تاثیراتها الأندلسیة، قاهره: الهیئة المصریة الهامة للکتاب، 1987م.
علاقه‏بند، علی، جامعه‏شناسی آموزش و پرورش، چ بیست و نهم، تهران: روان، 1380ش.
کنون، عبدالله، النبوغ المغربی فی‌الادب العربی، چاپ سوم، بیروت:‌ دارالکتاب اللبنانی، 1961م.
گیدنز، آنتونی، ترجمه یوسف اباذری، تهران:خوارزمی، 1363ش.
لاجوردی، هاله، «نظریه‌های زندگی روزمره»، نامه علوم اجتماعی، شماره 26، زمستان، ص 140ـ123، 1384ش.
المرونی، المکی، الإصلاح التعلیمی بالمغرب 1956ـ1994، کازابلانکا: انتشارات دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه رباط، مجموعه منشورات فکری، شماره 17، 1966م.
میالاره، گاستون، معنی و حدود علوم تربیتی، مترجم: علی محمد کاردان، تهران: انتشارات دانشگاه تهران. 1375ش.
الیحیاوی، یحیی، «مأساة التعلیم بالمغرب»، مجله فرقان، شماره 61، ص7، 1429ق/ 2008م.
 
Durkheim, Emile, L'évolution pédagogique en France, Paris: PUF, 1983.
Durkheim, Emile, Education and Sociology, the free press, 1956.
Hardy, Georges, "Le Problème scolaire au Maroc", Conférence faite au Cours de perfectionnement de Meknès, Casablanca, 1922.
Locke, John, An Essay Concerning Human Understanding, Ed. Roger Woolhouse, New York: Penguin Group, 1997.
P. Marty, Le Maroc de demain, publication du Comité de l'Afrique Française. Société Générale d'Imprimerie et d'Editions, Paris, petit inـ8, 1925
Penycook, A., "Critical Applied Linguistics". In A. Davies, et al (eds.) The Handbook of Applied Linguistics, Blackwell, PP. 784ـ 808, 2004.