The Role and Status of Scholars During the Afghan Interregnum and the Afsharid Kingdom (1722-1750 Ad)

Document Type : Research/Original/Reqular Article

Author

Assistant Prof., University of Jiroft

Abstract

In the era of political unrest following the collapse of the Safavid government due to the opposition of Afghans and king Nadir to the infective role of prominent scholars, many of them were massacred or deported to neighboring countries but their educational and social links remained. The present study seeks to answer this question: What were the role and position of scholars in the afghan period and the Afsharid kingdom? It seems that the chaos of Iranian society had a dual effect on the scholar's class. On the one hand, it led to the weakness of their educational reputation and financial power, and on the other hand, it improved their active role as the participants in political-religious negotiations. The present study, adopting a historical method, profiting data collections in libraries, describes and categorizes the aspects of the social status of scholars, analyzes and interprets these features and their effects.

Keywords


اروجی، فاطمه، پروان، بیژن، «پژوهشی در دین و سیاست مذهبی نادر»، پژوهش‌های تاریخی ایران و اسلام، شماره 23، صص 62-41، پاییز و زمستان 1379.
استرآبادی، محمدمهدی بن محمدنصیر، جهانگشای نادری، مصحح عبدالله انوار، تهران: انجمن آثار ملی، چ‌1، 1341.
استرآبادی، میرزا محمدمهدی خان، گزیده‌ای از منشات، به کوشش نصرالله بیات، تهران: مرکز چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه، چ‌1، 1383.
آذر‌بیگدلی، لطفعلی‌بیگ، آتشکده، تصحیح میرهاشم محدث، تهران: امیرکبیر، چ‌1، 1378.
آنندرام، رای رایان، مرآت‌ الاصطلاح، تصحیح چندر شکهیر، حمیدرضا قلیچ‌خانی، هومن یوسفدهی، تهران: سخن، چ‌1، 1395.
بازن، پادری، نامه‌های طبیب نادرشاه، ترجمه علی‌اصغر حریری، تهران: تابان، چ‌1، 1340.
جامی، محمود الحسینی بن ابراهیم، تاریخ احمدشاهی، تهران: عرفان، چ‌1، 1386.
جزایری، عبدالله بن نورالدین، تذکره شوشتر، تصحیح محمد هدایت حسین، کلکته: {بی جا}، چ‌1، 1343 ق/1924م.
جعفریان، رسول، «نادرشاه و مساله تقریب»،کیهان اندیشه، شماره 62، صص 156- 138، مهر و آبان 1374.
حزین، محمدعلی، تاریخ، لندن، {بی جا}، چ‌1، 1831م.
همو، محمدعلی، تذکره، اصفهان: تایید، چ‌1، 1334.
شعبانی، رضا، «سیاست مذهبی نادرشاه افشار»، وحید، شماره 9، صص 1156- 1132، شهریور 1349.
شوشتری، میرعبداللطیف خان، تحفه العالم وذیل التحفه، به اهتمام صمد موحد، تهران: کتابخانه طهوری، چ 1، 1363.
شیخ نوری، امیرمحمد، رضوی، سید ابوالفضل، جوادی نیا، حسن، «روابط مذهبی ایران و عثمانی در دوره نادرشاه افشار»، مطالعات تاریخی جهان اسلام، شماره 10، صص 78- 57، پاییز و زمستان 1396.
شیروانی، زین‌العابدین بن اسکندر، بستان السیاحه، تهران: سنایی، چ‌1، 1363.
عبداللهی، نورالله، کجباف، علی‌اکبر، «مشروعیت صفویان و پادشاهی نادر»، تاریخ‌نامه ایرانبعدازاسلام،شماره6،صص 117-138، بهار و تابستان 1392.
عبدی چالانچی، عدنان، نادریان، هدایت، مومنی ها، محمدعلی، مجربی، حسن، «اقدامات مذهبی نادرشاه»، مطالعات تاریخ و تمدن ایران و اسلام، شماره 2، صص166-135، زمستان 1395.
عبدی، زهرا، «رویکرد دینی نادرشاه و تأثیر آن بر شیعیان و علماء شیعه»، شیعه شناسی، شماره 52، 49-37، تابستان 1394.
فتح‌الله پور، پرویز، «تشیع در دوره نادرشاه افشار»، شیعه شناسی، شماره 16، صص 96-57، زمستان 1385.
فسایی، حاج میرزاحسن حسینی، فارسنامه ناصری، تصحیح منصور رستگار فسایی، 2‌ج، تهران: امیرکبیر، چ‌3، 1382.
فلور، ویلم، اشرف افغان بر تختگاه اصفهان، ترجمه ابوالقاسم سری، تهران: توس،چ1، 1367.
همو، برافتادن صفویان، برآمدن محمود افغان، ترجمه ابوالقاسم سری، تهران: توس، چ1،1365.
کلانترفارس، میرزامحمد، روزنامه، تصحیح عباس اقبال، تهران: کتابخانه سنایی و طهوری، چ‌1، 1362.
کرمانشاهی، آقا احمد، مرآت الاحوال جهان نما، 2‌ج، قم: انصاریان، چ‌1، 1373.
گلستانه، ابوالحسن بن محمد امین، مجمل التواریخ، گردآورنده محمد تقی مدرس رضوی، تهران: ابن‌سینا، چ‌1، 1344.
مرعشی، میرزا محمد خلیل، مجمع التواریخ، تهران: کتابخانه طهوری و سنایی، چ‌1، 1362.
مروی، محمدکاظم، عالم‌آرای نادری، مصحح محمدامین ریاحی، 3 ج، تهران: نشر علم، چ‌1، 1364.
میرزا عبدالکریم، در رکاب نادرشاه، تصحیح محمود هدایت، تهران: سپهر، چ‌1، 1332.
نصیری، محمدرضا، اسناد و مکاتبات تاریخی ایران، دوره افشاریه، گیلان: جهاد دانشگاهی، چ‌1، 1364.
واله‌داغستانی، علی‌قلی بن محمدعلی، تذکره ریاض الشعرا، تصحیح محسن ناجی نصرآبادی، 4‌ج، تهران: اساطیر، چ‌1، 1384.
هاشم میرزا، زبور آل داود، تصحیح عبدالحسین نوایی، تهران: میراث مکتوب، چ‌1، 1379.