بازآفرینی اصطبل شاهی عهد صفوی اصفهان (تالار طویله) بر پایه اسناد

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشکده حفاظت و مرمت، دانشگاه هنر اصفهان، اصفهان

2 کارشناسی ارشد مرمت و احیای بناها و بافت‌های تاریخی، دانشگاه هنر اصفهان

چکیده

در دورۀ صفوی کاخ‌ها و بناهای حکومتی با اهمیت و درخشانی ساخته شد و باروی کار آمدن حاکمان جدید، در شهر اصفهان و ویرانی و تخریب، اثری از بناهای باشکوه، همچون تالار طویله باقی نماند. در این پژوهش برای نخستین بار، کوشش شده است تا کلیه اسناد توصیفی و تصویری دربارۀ این عمارت گردآوری و تحلیل شود. اسناد و سفرنامه‌های تاریخی، فرصتی برای بازآفرینی این قبیل نمونه‌ها فراهم می‌کنند. با توجه به اسناد می‌توان به موقعیت، طرح و ساختار بنا دست‌یافت. در این پژوهش تالار طویله در محله شاهی بر اساس متون و اسناد توصیفی و تصویری بازآفرینی شده است. روش پژوهش از لحاظ هدف، بنیادی ـ نظری و از لحاظ روش تفسیری ـ تاریخی است. تحلیل‌ها، افزون بر مکان طرح، ساختار کالبدی بنا، ویژگی‌های ابعادی و کاربری‌های فضاهای این بنا را آشکار ساخت.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Recreation of Tavileh Hall (Shahi Stabling) Built in Safavid Era, Based on Descriptive and Visual Documents

نویسندگان [English]

  • Nima Valibeig 1
  • Pargul Soleimani Moghaddam 2
1 1Assistant Prof., Department of Architectural and urban conservation, Isfahan Art University, Isfahan, Iran
2 Master Degree in Restoration of Historical Buildings, Department of Architectural and urban conservation, Isfahan Art University, Iran
چکیده [English]

During the Safavid era, many important and marvelous mansions and government monuments were built. Unfortunately, after the rule of new governors in Isfahan, most of these buildings were demolished and destructed; hence there is no trace of these glorious monuments, such as Tavileh Hall. In this study, for the first time, descriptive and visual documents of the Tavileh Hall mansion, in the Shahi neighborhood in Isfahan, is collected and analyzed. Analysis and comparison of historical documents and itineraries result in the definition of the location, design, and structure of the building. The results of this study are used to recreate a 3D model the Tavileh Hall. Developing the model, besides in-depth analysis of the documents, reveals more details of the building, such as physical structure, dimensional characteristics and spatial usage of the Tavileh Hall.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Descriptive-visual recreation
  • Tavileh Hall
  • Shahi neighborhood
  • Safavid Hall
  • Isfahan
آیت‌اله‌زاده شیرازی، باقر، «ایران و جهان اسلام از نگاه اصفهان در شهر موزه نقش جهان»، نشریه اثر، شماره 35 (3ـ22)، 1381.
آصف، محمدهاشم، رستم التواریخ، تصحیح محمد مشیری، تهران: انتشارات امیرکبیر، 1348.
اصفهانی، محمدمهدی‌بن محمدرضا، نصف جهان فی تعریف الاصفهان، تصحیح منوچهر ستوده، تهران: انتشارات امیرکبیر، 1368.
آشتیانی، اقبال، روزنامه میرزا محمدکلانتر فارس، انتشارات تهران، 1384.
اسپاروی، ویلفرد، فرزندان درباری ایران، ترجمه محمدحسین آریا لرستانی، تهران: انتشارات قلم، 1369.
اهری، زهرا، مکتب اصفهان در شهرسازی، تهران: انتشارات دانشگاه هنر، 1380.
اعلا عدیلی، امیر، جبل عاملی، عبدالله، حیدری، مهسا، «بازآفرینی تصویری کاخ تخریب شده آیینه خانه»، نشریه مرمت و معماری ایران، دانشگاه هنراصفهان (13ـ27)، 1395.
اولئاریوس، آدام، سفرنامه ایران سیر و سیاحت ـ تاریخ ـ صفویان، ترجمه حسین کردبچه، تهران: انتشارات هیرمند، 1369.
تحویلدار، میرزا حسین‌خان، جغرافیای اصفهان، تصحیح محمد ستوده، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، 1342.
پورنادری، حسین، «تحول و تکوین دولت خانه نقش جهان عالی‌قاپو»، نشریه صفه، شماره 51، (24ـ30)، 1389.
پهلوان‌زاده، لیلا، دولتخانه صفوی اصفهان به روایت تصویر، ترجمه مهدیه جعفری، اصفهان: انتشارات معمارخانه باغ نظر، 1396.
جابری انصاری، میرزاحسن‌خان، تاریخ اصفهان، تصحیح جمشید مظاهری، اصفهان: انتشارات عمادزاده، 1378.
حاج هاشمی، عاطفه، «تحلیلی بر عوامل موثر بر تخریب یا شکل‌گیری ابنیه‌ی عمومی و کاخ‌های صفوی اصفهان»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه هنر اصفهان، 1395.
خواجگی اصفهانی، محمد معصوم بن، خلاصة السیر، تهران: انتشارات علمی، 1368.
خانشقاقی، حسینقلی، خاطرات ممتحن الدوله، تهران: انتشارات امیرکبیر،1353.
دالمانی، هانری رنه، سفرنامه از خراسان تا بختیاری، ترجمه همایون فره‌وشی، تهران: انتشارات امیرکبیر، 1335.
دیزانی، احسان، «تبیین سیر تکامل الگوی میدان شاه در پایتخت‌های صفوی ایران»، نشریه هویت شهر، شماره 17، (77ـ86)، 1393.
رفیعی مهرآبادی، ابوالقاسم، آثار ملی اصفهان، انتشارات تهران، 1352.
سه‌دهی، یاسر، «بازشناسی و تحلیل الگوهای معماری تالارهای شاهان صفوی در شهر اصفهان»، پایان‌نامه مقطع کارشناسی ارشد، دانشگاه هنر اصفهان، 1395.
سلطان محمد، سیف‌الدوله، سفرنامه سیف الدوله، تصحیح علی‌اکبر خداپرست، تهران: نشر نی، 1364.
سیوری، راجر، ایران عصر صفوی، ترجمه کامبیز عزیزی، تهران: نشر مرکز، 1385.
سالنامه معارف اصفهان، اصفهان،1313.
شاردن، ژان، سفرنامه شاردن، تصحیح مرتضی تیموری، ترجمه حسین عریضی، اصفهان: نشر گلها، 1379.
شفقی، سیروس، «اصول شهرسازی اصفهان عصر صفوی»، نشریه فرهنگ اصفهان، شماره 15 (35ـ51)، 1379.
شیرازی، میرزاصالح، سفرنامه اصفهان و کاشان و قم و تهران، به کوشش ایرج افشار، رسول جعفریان، قم، کتابخانه آیت‌اله مرعشی، 1377.
شهابی نژاد، علی، «ارزشهای فضای شهری میدان نقش جهان»، پایان‌نامه مقطع دکترا، دانشگاه هنر اصفهان، 1395.
کارری، جووانی فرانچسکو جملی، ﺳــﻔﺮﻧﺎﻣﻪ ﻛــﺎرری، ترجمه عباس نخجوانی، عبدالعلی کارنگ، انتشارات فرهنگ و هنر آذربایجان شرقی، 1348.
کنبی، شیلا، هنر و معماری صفویه، ترجمه مزدا موحد، تهران: انتشارات فرهنگستان هنر، 1385.
کمپفر، انگلبرت، سفرنامه کمپفر، ترجمه کیکاوس جهانداری، تهران: انتشارات خوارزمی، 1363.
کلانتر، محمد بن ابوالقاسم، روزنامه میرزا محمد کلانتر فارس، تصحیح عباس اقبال آشتیانی، تهران: انتشارات سنایی، 1362.
لوشی، هاینتس، «اصطبل شاهی در اصفهان و نقشه محله کاخ» ترجمه سارا ماریا مایر، نشریه پیام بهارستان، شماره 16، (318ـ300)، 1391.
مشیری«بردسیری»، محمد سعید، تذکرة الصفویه، تصحیح باستانی پاریزی، تهران: نشر علم، 1369.
مستوفی، محمد حسن، زبدة التواریخ، تصحیح، بهروز گودرزی، تهران: انتشارات ادبی و تاریخی موقوفات افشار یزدی، 1375.
موسوی، محمد صادق، تاریخ گیتی گشا در تاریخ زندیه، تهران: انتشارات اقبال، 1363.
مک چسنی، آر.دی، احداث اصفهان عباسی در متون صفوی، ترجمه مهرداد محمودزاده، چاپ اول، تهران: انتشارات رواق، 1377.
نصیری، محمدابراهیم زین العابدین، دستور شهر یاران، به کوشش محمد نادر نصیری مقدم، تهران، 1373.
ورهرام، غلامرضا، «دارالسلطنه اصفهان»، نشریه تحقیقات جغرافیایی، شماره 26 (371ـ390)، 1371.
وحیدنیا، سیف اله، «رقبات دولتی»، نشریه ارمغان، شماره9، 1298ـ1308.
همایون، غلامعلی، «مراسم تاجگذاری در زمان شاهنشاهان صفویه و انعکاس آن در تصاویر هنری هنرمندان اروپایی»، نشریه هنر و مردم، شماره 63 (21ـ24)، 1346.
همایی، جلال‌الدین، دیوان طرب، طرب بن همایی شیرازی اصفهانی، تهران: انتشارات فروغی، 1342.
هردوگ، کلاوس، ساختار شکل در معماری اسلامی ایران و ترکستان، ترجمه محمد تقی‌زاده مطلق، تهران: نشربوم، 1376.
هولستر ارنست، دمندان، پریسا، هزار جلوه ی زندگی: تصویرهای ارنست هولستر از عهد ناصری، سازمان میراث فرهنگی کشور (پژوهشگاه) مرکز اسناد و مدارک میراث فرهنگی، تهران، 1382.
همو، ایران در یکصد و سیزده سال پیش، ترجمه محمدعاصمی، تهران: انتشارات وزارت فرهنگ و هنر، 1355.
Binning, R. M. B., "A journey of two years travel in Persia", Ceylon, etc, 2vols. London, 1857.
Mounsey, Augustus H., A Journey through the Caucasus and the Interior of Persia, London, 1872.
Babaie, S., Persian Kingship and Architecture, Strategies of power in Iran from the Achaemenids to the pahlavis, London, 1988.
Lacoin de Vilmorin, Auguste, De Paris a Bombay par la perse, Paris, 1895.
Dupre, A., Voyage en perse fait dans les annees, Paris, 1819.
Cornelius Le Bruyn, Trauels in moscovy, Persia and part of the East –Indies, London, 1737.
Lt. Colonel Johnson, A Journey from India to England through Persia, Georgia, Russia, Poland and Prussia in the year 1817, London, 1818.
Curzon, R. G., Persia and the Persian Question, London, 1890.
Lumsden, T., a Journey from Meerut in India, London, 1822.
Valentijn, Francois, oud en Nieuw Oost–Indien, Publisher: s' Gravenhage: H. C. Susan, 1856.
Floor, W., "the Talar-i Tavilla or Hall of Stables, a Forgotten Safavid Palace", in: Muqarnas, Vol. 19, 2002.