ظهور یک طریقت: بهاءالدین نقشبند و سنت خواجگان

نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

عضو هیات علمی دانشگاه تهران

10.22059/jhic.2024.376420.654484

چکیده

ظهور طریقت‌ها، مرحله جدیدی را در تاریخ تصوف رقم زد و تغییراتی قابل توجه را در حوزه عمل و نظر در پی داشت. بررسی پیشینه تاریخی پیدایش طریقت نقشبندیه، نمونه ای آشکار را از کم و کیف این تغییرات نمایان می سازد. اینکه چگونه بهاءالدین نقشبند به عنوان عضوی از سنت صوفیانه خواجگان، زمینه ساز پیدایی طریقتی جدید بر بستر این جریان صوفیانه شد، مساله پژوهش حاضر را به خود اختصاص داده است. بنا بر یافته های این پژوهش، بهاءالدین نقشبند با شناختی که از سنت منزوی خواجگان، شکاف‌های داخلی آن و نیز وضعیت متغیر سیاسی ماوراءالنهر قرن هشتم داشت، تلاشی را برای ارتباط فعال این جریان با بدنه جامعه صورت داد. نتیجه اقدامات نظری و عملی او شکل‌گیری طریقتی جدید با ویژگی‌های متفاوت از سنت خواجگان بود که ضمن حضور فعالانه در جامعه، خاصه در حوزه های سیاسی و اقتصادی، بعدها توسط اخلاف معنوی اشعنوان نقشبندیه گرفت و همچنان به عنوان طریقتی جهانی و عملگرا به حیات خود ادامه می‌دهد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The emergence of a brotherhood: Baha' al-Din Naqshband and Khwajagan tradition

نویسنده [English]

  • Ali Aramjoo
Faculty member, Tehran University
چکیده [English]

The emergence of new Sufi orders marked a new phase in the history of Sufism, leading to significant changes in both practice and beliefs. A historical review of the emergence of the Naqshbandi order provides a clear example of the nature and extent of these changes. The research focuses on how Baha' al-Din Naqshband , as a member of the Sufi tradition of Khwajagan, laid the groundwork for the emergence of a new Sufi order within this Sufi movement. Based on the findings of this research, Baha' al-Din Naqshband with his understanding of the Khwajagan tradition, its internal divisions, and the changing political landscape of the eighth century Transoxiana, made efforts to actively connect this movement with the broader society. The theoretical and practical actions he took resulted in the formation of a new Sufi order with distinct characteristics from the Khwajagan tradition that, while actively engaging in society, particularly in political and economic realms, was later adopted by the spiritual successors of Naqshbandiyya and continues to thrive as a global and proactive Sufi order.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Sufism
  • Tariqah
  • Khwajagan
  • Naqshbandiyya
  • Baha' al-Din Naqshband