عوامل مؤثر بر گسترش مدارس در قلمرو عثمانی (دوره‘ کلاسیک: سده‌های 8 ـ10 هجری)

نویسنده

دانشجوی دکتری دانشگاه تهران

چکیده

مدارس و آموزش مدرسه‌ای در دور? کلاسیک عثمانی، هم از نظر کمی و هم از لحاظ کیفی، رشد و پیشرفت چشمگیری پیدا کرد و با تأسیس مدارس صحن ثمان فاتح (875 ق) و سپس مدارس سلیمانیه (965 ق)، به اوج شکوه خود دست یافت. بی‌تردید، عوامل متعددی در بروز این پدیده تاریخی و آموزشی ـ فرهنگی نقش داشتند. نیاز دولت عثمانی به توسع? تشکیلات دیوانی و قضایی و تأمین نیروهای متخصص این نهادها، موجب اهتمام سلاطین عثمانی به تأسیس مدارس متعدد گردید. ثبات سیاسی و اوضاع مساعد اقتصادی، زمینه و امکان سرمایه‌گذاری‌های کلان در راستای گسترش مدارس را فراهم آورد. عوامل دیگری چون رواج سنت وقف، مهاجرت علمای برجسته از دیگر نقاط جهان اسلام به قلمروی عثمانی و سیاست دولت عثمانی در حمایت از تسنّن فقاهتی و مدرسه‌ای به سهم خود، موجب گسترش هر چه بیشتر مدارس در قلمروی عثمانی در دوره کلاسیک شد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Effective Factors in the Development of Madrasas in the Ottoman Lands (Classic Period 8-10 A.H.)

نویسنده [English]

  • Mehdi Ebadi
چکیده [English]

Madrasas and Madrasa Education, in terms of both quantity and quality, attained a remarkable progress in Ottoman Classic period, and reached the height of its splendor with the establishing of Fâtih’s Sahn-i Thimân Madrasas(875 A.H) and Sulaymâniyya Madrasas (965 A.H.). Undoubtedly, numerous factors and variables had a role in the occurrence of this historical and the educational- cultural phenomenon in this period in Ottoman lands. The needs of the Ottoman State to develop the administrative and judicial organizations and to provide specialists for these institutions, led efforts of the Ottoman Sultans to establish several Madrasas. Political stability and favorable economic situation provided possibility of large investments in order to expanded Madrasas. Other factors such as Widespreading of Waqf tradition, immigration of well-known scholars from around the Muslim world to Ottoman territory and policy of Ottoman Government in support of the Sunni Islam (tasanun-i fikâhati va Madrasa-yi), for their part, caused the expansion of Madrasas in the Ottoman lands in the classic period.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Administrative and Judicial Organizations
  • Fâtih’s Sahn-i Thimân
  • Immigration of Scholars
  • Ottoman lands
  • Ottoman Madrasass
  • Ottoman Sultans
  • The Religious Policies
  • Waqf Tradition