مصادره اموال کارگزاران حکومتی در ایران دوره اسلامی تا پایان صفویان

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری تاریخ و تمدن ملل اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

2 استادیار، گروه تربیت حرفه‌ای، دانشگاه فرهنگیان

3 استادیار گروه تاریخ اجتماعی، بنیاد دایره المعارف اسلامی، تهران، ایران

4 استاد گروه تاریخ و تمدن ملل اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

در سنت اسلامی، مصادره اموال صاحب‌منصبان متخلف، دست‌کم از زمان خلیفه دوم چونان تنبیهی اداری به­ کار گرفته می‌شده است، این شیوه با وجود چنین کارکردی، به­ سرعت به یکی از راه­های کسب درآمد در دولت­های مسلمان بدل شد. در پژوهش حاضر ضمن بررسی تحولات مفهوم مصادره، حوزه کاربردی این اصطلاح، به­ ویژه در محدوده قلمرو دولت­های حاکم بر ایران تا پایان عصر صفوی بررسی شده است. نویسندگان کوشیده­ اند از میان گزارش­های ناظر بر انواع مصادره‌هایی که در ایران دور‌ه اسلامی روی داده، تاریخچه­ ای از مصادره اموال کارگزاران دولتی ترتیب دهند و درضمن آن نشان دهند که مصادره در ساختارهای معطوف به تأمین مالی این دولت­ها به­ عنوان یک منبع درآمدِ دست‌کم تکمیلی و قابل پیش‌بینی و برنامه‌پذیر، سخت محل توجه بوده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Confiscation of the Property of the Officials in Islamic Iran (up to the End of Safavid Period)

نویسندگان [English]

  • mehdi Qorbani hesari 1
  • Qanbarali Roudgar 2
  • Ebrahim Mousapour Besheli 3
  • Hadi Alemzadeh 4
1 ph.d Student of History & Civilization of Islamic Nations, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
2 Assistant Professor, Department of Professional training, Farhangian University, Tehran, Iran.
3 Department of Social History, Encyclopedia Islamica Foundation, Tehran, Iran
4 Department of History & Civilization of Islamic Nations, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
چکیده [English]

The confiscation of delinquent official's properties as an administrative punishment started from the beginning of Islamic era and certainly, Umar's reign. Regardless of such function, this practice became one way of acquiring income for Muslim rulers. In this survey, besides investigating the conceptual changes of confiscation, the practical domain of the term has been inquired in Iran at the Islamic period up to the end of Safavid era. From the concerned data about confiscations exerted in Islamic Iran, the authors try to present the history of official's confiscation, and show that confiscation has usually been considered as a complementary programmable income source.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Economic history of Iran
  • Islamic period
  • Confiscation
  • Financial resources of Iranian governments