قرآن کریم
ابن أبی أصیبعة، أحمد بن القاسم، عیون الأنباء فی طبقات الأطباء، المحقق الدکتور نزار رضا، بیروت: دارمکتبة الحیاة، بیتا.
ابن اثیر، عزالدین علی، الکامل(کامل تاریخ بزرگ اسلام وایران)، ترجمه ابوالقاسم حالت، عباس خلیلی، تهران: موسسه مطبوعاتی علمی، 1371.
ابن العبری، مختصر الدول، ترجمه عبدالمحمد آیتی، تهران: علمی فرهنگی، 1377.
ابن سعد، محمد، طبقات الکبری، ترجمه محمد مهدی دامغانی، تهران: فرهنگ و اندیشه،1374.
ابن شداد، عزالدین أبو عبدالله، الأعلاق الخطیرة فی ذکر أمراء الشام و الجزیرة، بیجا: بیتا.
ابن عبدربه الأندلسی، أبو عمر، العقد الفرید، بیروت: دارالکتب العلمیة،1401.
ابن عساکر، تاریخ دمشق، المحقق عمرو بن غرافه العمروی، بیروت: دارالفکر، 1415.
ابن قتیبة دینوری، المعارف، تحقیق، ثروت عکاشة، القاهرة: العامة للکتاب، 1418.
ابن منظور، لسان العرب، بیروت: دارصادر،1414.
ابن هشام، السیرة النبویة، ترجمه سیدهاشم رسولی، تهران: کتابچی، 1375.
ابنحبیب، أبو جعفر البغدادی، المنمق فی أخبار قریش، المحقق، خورشید أحمد فاروق، بیروت: عالم الکتب،1405.
ابو عبیده، قاسم بن سلام، الاموال، التحقیق خلیل محمد هراس، بیروت: دارالفکر، بیتا.
أبو یوسف، یعقوب بن إبراهیم، الخراج، طه عبد الرءوف، سعد حسن محمد، المکتبةالأزهریة للتراث، بیتا.
ابوالفرج الاصفهانی، الاغانی، بیروت: دارإحیاءالتراث العربی، 1415.
ابونا، الابالبیر، تاریخ کنیسه السریانیه الشرقیه من انتشار المسیحیه حتی مجی الاسلام، بیروت: دارالمشرق، 1993م.
أبیالحدید، شرح نهج البلاغة، المحقق محمد أبو الفضل ابراهیم، بیروت: داراحیاء الکتب العربیة، بیتا.
اتینگهاوزن، ریچارد، گرابر، الک، هنر و معماری اسلامی، ترجمه یعقوب آژند، تهران: سمت، 1378.
اجتهادی، ابوالقاسم، وضع مالی ومالیه مسلمین، تهران: سروش، 1363.
آربری، آ. چ و... ، تاریخ اسلام، ترجمه احمد آرام، تهران: امیرکبیر،1377.
آرنولد، سرتوماس، تاریخ گسترش اسلام، ترجمه ابوالفضل عزتی، تهران: دانشگاه تهران،1385.
اسماعیل علی، احمد، تاریخ بلاد الشام منذ ماقبل المیلاد حتی نهایه العصر الاموی، دمشق: دار دمشق، طبعه الثانیه،1994م.
اولیری، دلیس، انتقال علوم یونانی به عالم اسلامی، ترجمه احمد آرام، تهران: مرکز نشر دانشگاهی، 1374.
بروکلمان، کارل، تاریخ ملل ودول اسلامی، ترجمه هادی جزایری، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب،1346.
بلاذری، أحمد بن یحیی، جمل من أنساب الأشراف، تحقیق، سهیل زکار وریاض الزرکلی، بیروت: دار الفکر،1417.
بلاذری، احمد بن یحیی، فتوح البدان، ترجمه محمد توکل، تهران: نقره،1337.
بلعمى، ابوعلی، تاریخنامه طبرى، تحقیق محمدروشن،تهران: سروش والبرز،1378.
جسوس، عزالدین، سیاسه عمربن عبدالعزیز الخارجیه و موقفه تجاه اهل الذمه، بیجا، بیتا.
جعفریان، رسول، حیات فکری و سیاسی امامان شیعه، تهران: مرکز چاپ و نشر تبلیغات اسلامی، 1369.
جهشیاری، أبو عبد الله محمد بن عبدوس، الوزراء و الکتّاب، بیروت: دارالفکر الحدیث،1408.
حتی، فیلیپ، تاریخ عرب، تبریز: کتابفروشی حقیقت، بیتا.
حموی، یاقوت، معجم البلدان، بیروت، دارصادر، 1995م.
حمیدان، زهیر، اعلام الحضاره العربیه الاسلامیه فی العلوم الاساسیه و التطبیقیه، مجلد الاول، دمشق: وزاره الثقافه،1995م.
الخربوطلی، علی الحسنی، الاسلام و اهل الذمه، قاهره: المجلس الاعلی، 1969م.
خماش، نجده، الشام فی صدر الاسلام من الفتح حتی سقوط خلافه بنی امیه، رساله الدکتوراه، جامعه دمشق: بیتا.
دمشقی، یوحنا، الهرطقه المئه، بیجا، بینا، 1997.
دنت، دانیل، مالیات سرانه و تاثیر آن در گرایش به اسلام، ترجمه محمد علی موحد، تهران: خوارمی، 1358.
الزبیری، أبوعبد الله، نسب قریش، المحقق لیفی بروفنسال، وربون، القاهرة: دارالمعارف،بیتا.
زیدان، جرجی، تاریخ تمدن اسلام، ترجمه علی جواهر کلام، تهران: امیرکبیر، 1392.
شابشتی، أبو الحسن علی بن محمد، الدیارات، بیجا: بیتا.
شاپور شهبازی، علیرضا، «افسانه "ازدواج با محارم"در ایران باستان»، مجله باستانشناسی و تاریخ، شماره 29و30، 1380.
الصفدی، صلاحالدین خلیل، الوافی بالوفیات، المحقق، احمد الارناووط و ترکی مصطفی، بیروت: داراحیاالتراث، 1420.
طبری، محمد بن جریر، تاریخ طبری، ترجمه ابوالقاسم پاینده، تهران: اساطیر، 1375.
الطرطوشی، أبوبکر محمد، سراج الملوک، مصر: المطبوعات العربیة،1289.
عامر، فاطمه وعامر، مصطفی، تاریخ اهل الذمه فی المصر الاسلامیه، الطبعه الاولی، قاهره: الهیئه المصریه العامه الکتاب، 2000م.
عبدالحکم المصری، عبدالله بن، سیرة عمربنعبدالعزیز، المحقق، أحمد عبید، بیروت: عالم الکتب،1404.
عطوان، حسین، فرقههای اسلامی در سرزمین شام، ترجمه حمید رضا شیخی، مشهد: آستان قدس رضوی،1371.
علی بیگی و دیگران، «بررسی جایگاه اداری اهل ذمه در عصر اموی مطالعه موردی؛ اهل ذمه عراق وشام»، پژوهشنامه تاریخ تمدن اسلامی، سال52، شماره 1، 1398.
قمی، حسن بن محمد بن حسن ، تاریخ قم، ترجمه حسن بن علی بن حسن عبد الملک قمی، تحقیق سید جلال الدین تهرانی، تهران: توس،1361.
کشاورز، معصومه، «روابط فرهنگی مسلمانان و اهل ذمّه در دوره امویان»، پایاننامه‌ی کارشناسی ارشد تاریخ اسلام، استاد راهنما دکتر شکرالله خاکرند، دانشگاه شیراز،1393.
گدارد، هیو، تاریخ روابط اسلام و مسیحیت، ترجمه منصور معتمدی و زهرا مودب، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، 1398.
لین، تونی، تاریخ تفکر مسیحی، ترجمه، روبرت آسریان، تهران: فروزان، 1380.
مالک بن أنس، موطأ، المحقق بشار عواد معروف - محمود خلیل، بیروت: مؤسسة الرسالة،1406.
مسعودی، ابوالحسن علی بن الحسین، مروج الذهب والمعادن الجواهر، ترجمه ابوالقاسم پاینده، تهران: علمی،1374.
مسلم، بنالحجاج أبو الحسن، المسند، المحقق محمد فؤاد عبد الباقی، بیروت: دارإحیاء التراث العربی، بیتا.
مقدسی، ابوعبداله احمد، احسنالتقاسیم فی المعرفه الاقالیم، ترجمه علینقی منزوی، تهران: شرکت مولفان مترجمان ایران،1361.
مقدسی، مطهر بن طاهر، آفرینش وتاریخ، ترجمه، محمد رضا شفیعی کدکنی، تهران: آگه،1374.
ناصر خسرو قبادیانی، سفرنامه ناصر خسرو، تهران: زوار،1381.
هاوتینگ، جرالد، امویان؛ نخستین دودمان حکومتگر در اسلام، ترجمه عیسی عبدی، تهران: امیرکبیر،1386.
هولت، پ.م، وک. س. لمبتون، تاریخ اسلام کمبریج، ترجمه احمد آرام، تهران: امیرکبیر،1380.
ولهاوزن، یولیوس، تاریخ الدول العربیه من ظهور اسلام الی نهایه الدوله الامویه، ترجمه محمد عبدالهادی و حسین مونس، قاهره: بینا،1968.
ولوی، علی محمد «بررسی حیات سیاسی، اجتماعی و دینی مسیحیان ذمی»، تاریخ در آیینه پژوهش، شماره چهار، صص، 139-172، 1389.
یعقوبی، ابن واضح، تاریخ یعقوبی، ترجمه ابوالقاسم پاینده، تهران: علمی و فرهنگی،1371.
Robin, C. Jgerrha d Arabie, City Seleucide, Syria Supplement 3: 223-250, 2016.
Yarbrough, L, "Did ʿUmar b. ʿAbd al-ʿAzīz Issue an Edict Concerning Non-Muslim Officials?", in A. Borrut and F. M. Donner (eds.), Christians and Others in the Umayyad State, Chicago, Illinois, 173- 206. 2016
Yarbrough, L., Friends of the Emir: Non-Muslim State Officials in Premodern Islamic Thought, Cambridge, 2019.
Rubin, M. Levy, Non-Muslims in the Early Islamic Empire, the academic center for research, Toronto, Canada, 2011.
Schadler, Peter, John of Damascus and Islam: Christian Heresiology and the Intellectual Background to Earliest Christian-Muslim Relations, Leiden, Brill, 2018.
Tritton A.S, The Caliphs and their non-MuslimSubjects, A Critical Study of the Covenant of Umar, Tawasul InternationalCentre for Publishing, Research and Dialogue, 1930.
)
